آداب ازدواج به عنوان یک بهش بسیار مهم از فرهنگ ایران، نقش اساسی در زندگی اجتماعی کشور نیز دارد. در زمان قدیم طبق آداب مذهبی مراسم خواندن خطبه عقد در مساجد مانند مسجد توفیق مشهد برگزار می گردید.
آغاز این مراسم با تدابیر قبل ازدواج انجام می شود که شامل انتخاب همسر، آشنایی با آیین عروسی و آشنایی با آداب و رسوم مذهبی ازدواج می شود. آداب ازدواج در فرهنگ ایران، همواره به عنوان راهنمایی ارزشمند در زندگی اجتماعی مورد توجه قرار گرفته است و برای حفظ ارزش ها و ارتقاء زندگی زناشویی، به عنوان یک پایه با ارزش مطرح می شود.
آداب و رسوم ازدواج در ایران
آداب و رسوم ازدواج مراحل خاص خودش را دارد و طبق فرهنگ و رسوم و رسومات متفاوت است . مراحل ازدواج در ایران به شرح زیر است:
خواستگاری
خواستگاری در فرهنگ ایران یکی از مراحل معنوی و مهم در فرآیند ازدواج محسوب می شود که با پیچیدگی ها و زیبایی های خاص خود به یکی از رسوم و سنت های ارزشمند این کشور تبدیل شده است. این مراسم علاوه بر اینکه تنها یک گام عقد و ازدواج است بلکه همانند یک پل برای ارتباط بین دو خانواده محسوب می شود. یکی از آداب مهم خواستگاری، اطلاع دادن به خانواده دختر است. این مرحله به شکلی مهربانانه و در نهایت ادب و احترام انجام می شود. پس از مطلع شدن، خانواده دختر زمانی را برای مراسم تعیین می کنند و میزبان مراسم می شوند. خانواده پسر در زمان تعیین شده برای آشنایی به خانه دختر می روند. در این مراسم با چای یا قهوه و میوه از میهمانان پذیرایی می شود. در مجموع خواستگاری در فرهنگ ایران یک رویداد خانوادگی محسوب می شود و نمادی از انسجام و اتحاد دو خانواده برای شروع یک زندگی مشترک است. این مراسم با زیبایی ها و آداب منحصر به فرد، به یک مرحله مهم در مسیر ازدواج و فرهنگ ایران تبدیل شده است.
مهریه
تعیین مهریه و توافق بین خانواده عروس و داماد در مقدار مهریه از مسائل مهم ازدواج جوانان در ایران محسوب می شود. مهریه باید به اندازه ای تعیین شود که مرد بتواند آن را پرداخت نماید.
مهریه حق طبیعی زن در ازدواج است، و مقدار مشخصی برای آن تعیین نشده و بر اساس نظر و توافق هردو خانواده مشخص می شود.
بله برون
مراسم بله برون پس از جواب مثبت دختر و پسر با حضور بزرگتر های فامیل برگزار می شود. در این مراسم درباره مسائلی مانند مخارج عروسی، تاریخ عقد و عروسی و مهریه صحبت می کنند. پس از توافق درباره موارد ذکر شده کلیه موارد را در دفتر عقد مکتوب می کنند و هر دو خانواده موارد تعیین شده را امضا می کنند. در مراسم بله برون با توجه به سنت های عروسی ایرانی خانواده داماد برای عروس هدایایی مانند انگشتر و یک قواره پارچه به همراه می آورند.
مراسم عقد
پس از برگزاری مراسم بله برون و جواب مثبت عروس خانوم و خانواده نوبت برگزاری مراسم عقد فرا می رسد. این مراسم طبق نظر و سلیقه خانواده عروس در محضر، تالار، منزل، حرم مطهر امام رضا(ع) یا مسجد الزهرا احمدآباد مشهد برگزار می شود. در فرهنگ ایران کلیه مراسمات مراسم عقد بر عهده خانواده عروس می باشد که ممکن است طبق آداب و رسوم هر شهر متفاوت باشد. زمانی که خطبه عقد توسط عاقد جاری شد دختر و پسر محرم می شوند و تا زمانی که به خانه خودشان بروند با یکدیگر رفت و آمد میکنند تا با روحیات هم بیشتر آشنا شوند. در فاصله بین عقد و عروسی معمولا در مناسبتهای خاص و اعیاد مانند عید نوروز و شب یلدا خانواده داماد به خانه عروس رفته و هر دو خانواده برای طرف مقابل هدایایی تهیه میکنند.
امضای عقدنامه
یکی از آداب عروسی ایرانی، برگزاری مراسم عقد در منزل یا دفترخانه توسط عاقد شرعی می باشد. این مراسم با حضور اعضای درجه یک عروس و داماد و دوستان و آشنایان صمیمی هر دو خانواده برگزار می شود. در این مراسم لازم است دو شاهد عاقل و بالغ وجود داشته باشند تا خطبه عقد توسط عاقد جاری شود.
سفره عقد
یکی از نماد های مهم در مراسم عروسی ایرانی سفره عقد می باشد. در این مراسم عروس و داماد بالای سفره که با اقلامی مانند جام عسل، شاخه نبات،میوه، پنیر و سبزی تزیین شده مقابل آینه شمعدان و قرآن می نشینند. سپس یکی از افراد نزدیک عروس یا داماد قند سابیدن را شروع می کند تا زمانی که خطبه عقد تمام شود.
مراسم پاگشای عروس
یکی از آداب هایی که از دیرباز تا به امروز در عروسی ایرانی همچنان پابرجا است، پاگشای عروس و داماد می باشد. بدین صورت که پس از برگزاری مراسم عروسی، خویشاوندان نزدیک عروس و داماد(عمه،خاله،عمو، دایی) به نوبت آن ها را به منزل خود دعوت کرده و با هدیه از آنها استقبال خواهند کرد. این کار یک فعالیت اجتماعی بین عروس و داماد و اقوام محسوب می شود.
خرید جهیزیه
در زمان قدیم خرید جهیزیه با حضور عروس و داماد و خانواده هایشان انجام می شد. در حال حاضر معمولا دختر و پسر تنهایی اقدام به خرید جهیزیه می کنند. خرید حلقه ازدواج، آینه و شمعدان، لباس عروس ، کت شلوار داماد و لوازم آرایشی و بهداشتی از ضروری ترین خرید های عروسی محسوب می شوند. چند روز قبل از برگزاری مراسم عروسی، آشنایان نزدیک برای چیدن جهیزیه به خانه آنها می روند که به آن مراسم جهازبران می گویند.
جشن عروسی
طبق تشریفات از قبل انجام شده مراسم عروسی طبق نظر عروس و داماد برگزار می شود. پس از اتمام مراسم عروسی وظیفه پدر عروس گذاشتن دست دخترش در دستان داماد خواهد بود. سپس با آینه و قرآن آن ها را به خانه بخت بدرقه می کنند. در انتهای شب عروس و داماد با همراهی دوستان و جوانان فامیل به منزل خود رفته و زندگی مشترک را آغاز خواهند کرد. مجموعه تشریفات شمس با ارائه کلیه خدمات مراسم عروسی در کنار شما هستند تا مراسم شما به بهترین نحو ممکن برگزار شود و بهترین خاطرات در این شب برای شما ثبت شود.
پس از آغاز زندگی مشترک عروس و داماد شادی و غم را در زندگی با یکدیگر شریک می شوند و در تمام مراحل زندگی همراه یکدیگر خواهند بود.
