نوروز، که از دیرباز به عنوان آغاز سال نو در فرهنگ ایرانی جشن گرفته می‌شود، نه تنها یک رویداد فرهنگی، بلکه یک پدیده اجتماعی با ابعاد معنوی عمیق است که در دل تاریخ و تمدن ایرانیان جای دارد. این جشن باستانی که ریشه‌های آن به دوران پیش از اسلام برمی‌گردد، امروزه به عنوان یکی از مهم‌ترین و باشکوه‌ترین جشن‌های ایرانی شناخته می‌شود و بخش جدایی‌ناپذیری از هویت فرهنگی ایرانیان به شمار می‌رود. عید نوروز نمادی از تجدید حیات طبیعت و زمانی برای باززایی و نو شدن است. با آغاز بهار و تحول طبیعت، ایرانیان از گذشته‌های دور این روز را به عنوان نمادی از پاکی و صلح، زندگی دوباره و همزیستی مسالمت‌آمیز جشن می‌گیرند. این جشن با آداب و رسوم متعددی همراه است که هر یک به نوعی بازتاب‌دهنده ارزش‌های اخلاقی و فرهنگی جامعه ایرانی است. در دین اسلام نیز، با وجود اینکه نوروز به عنوان یک عید رسمی شناخته نشده است، اما از آن به نیکی یاد شده و به عنوان فرصتی برای جشن گرفتن دوباره زندگی و زمانی برای دعا و نیایش مورد توجه قرار گرفته است. بسیاری از علمای دینی بر این باورند که نوروز فرصتی برای تجدید عهد با خالق و تجدید نظر در رفتار و کردار است. در میان مسلمانان ایرانی، نوروز همچنان به عنوان یک جشن ملی و فرهنگی با شکوه و عظمت خاصی برگزار می‌شود و مردم با برپایی مراسم ویژه‌ای این روز را گرامی می‌دارند. از سفره هفت سین گرفته تا دید و بازدیدهای نوروزی، همه و همه نشان از آن دارند که نوروز برای ایرانیان تنها یک عید ساده نیست، بلکه گردهمایی بزرگی است که در آن صلح، دوستی و احترام متقابل گرامی داشته می‌شود و فرصتی برای تأمل و بازسازی روحیه فردی و اجتماعی فراهم می‌آورد.
تاریخچه نوروز و برگزاری آن در مساجد
نوروز، به معنای روز نو، بیش از ۳۰۰۰ سال است که در بین ملل مختلف ایرانی و برخی از کشورهای همسایه جشن گرفته می‌شود. این جشن که نشان‌دهنده پایان زمستان و آغاز بهار است، نه تنها به عنوان یک جشن طبیعی، بلکه به عنوان یک رویداد مهم فرهنگی و معنوی شناخته می‌شود.
ریشه‌های تاریخی نوروز
نوروز از زمان‌های باستان، به ویژه در دوران هخامنشیان، به عنوان آغاز سال نو جشن گرفته شده و به عنوان نمادی از تجدید حیات و زایش دوباره طبیعت تلقی می‌شود. در اساطیر ایرانی، نوروز به عنوان روزی که جمشید، پادشاه اسطوره‌ای ایران، بر تخت نشست و این روز را جشن گرفت، شناخته می‌شود. با گذر زمان، نوروز در میان سایر ملل منطقه نیز رواج یافت و به بخشی جدایی‌ناپذیر از فرهنگ و تقویم آن‌ها تبدیل شد.
نقش مساجد در ترویج نوروز
با ورود اسلام، نوروز به عنوان یک سنت ایرانی همچنان ادامه یافت و مساجد مانند مسجد الزهرا احمدآباد مشهد نقش مهمی در ترویج و برگزاری آن ایفا کردند. مساجد، به عنوان مراکز مهم فرهنگی و معنوی، محلی برای جمع‌آوری مردم و برگزاری مراسم مختلف دینی و ملی شدند. در زمان نوروز، مساجد به مکان‌هایی برای اجرای دعاها، نیایش‌ها و سایر آیین‌های مذهبی تبدیل می‌شوند که با اهداف نوروزی همخوانی دارند. مراسم خاصی چون خواندن خطبه‌های نوروزی در مساجد، که به تجدید دعا و نیت برای سال جدید می‌پردازند، بخشی از برنامه‌های نوروزی در مساجد هستند. این خطبه‌ها معمولاً شامل دعا برای صلح، دوستی، سلامتی و برکت برای جامعه در سال جدید می‌شوند. همچنین، مساجد به عنوان مکان‌هایی برای توزیع نذورات و کمک‌های مالی به نیازمندان در این ایام عمل می‌کنند، که این خود نمایانگر روحیه کمک و همدلی در میان ایرانیان است.نوروز در مساجد نه تنها به عنوان یک جشن فرهنگی بلکه به عنوان یک مناسبت معنوی جایگاه ویژه‌ای دارد و این اماکن مذهبی نقش بسزایی در ترویج و حفظ این سنت دیرینه ایفا می‌کنند. به این ترتیب، نوروز به عنوان یک پل بین گذشته و حال عمل می‌کند و زمینه‌ساز تبادل فرهنگی و معنوی بین نسل‌ها می‌شود.
آداب و رسوم نوروزی در مساجد
نوروز، به‌عنوان یکی از قدیمی‌ترین و معتبرترین جشن‌های باستانی ایران، همواره با آیین‌ها و سنن خاص خود همراه بوده است. این جشن که نمادی از تجدید حیات و آغازی دوباره است، در مساجد مانند مسجدالنبی کوهسنگی مشهد نیز با آداب و رسوم خاصی جشن گرفته می‌شود که نشان‌دهنده ادغام فرهنگی و دینی است که در جامعه ایرانی به‌خوبی مشهود است.یکی از مهم‌ترین بخش‌های جشن نوروز در مساجد، خواندن دعاها و نیایش‌های خاص است که معمولاً پس از اقامه نماز جماعت صورت می‌گیرد. این دعاها شامل دعای تحویل سال است که در لحظه تحویل سال خوانده می‌شود و مؤمنین را به تفکر و دعا برای یک سال پر از برکت و موفقیت دعوت می‌کند. همچنین، دعاهایی برای طلب آمرزش، سلامتی و رستگاری خوانده می‌شود که نمادی از نو شدن و پاکسازی نفس است. علاوه بر دعا و نیایش، مراسم خاصی نیز به مناسبت نوروز در مساجد برگزار می‌شود. از جمله این مراسم می‌توان به مراسم خاصی مانند سفره هفت سین مذهبی اشاره کرد که در برخی از مساجد پهن می‌شود. این سفره شامل هفت عنصر با نام‌هایی که با سین شروع می‌شوند، است و هر کدام نمادی از مفهومی خاص مانند صبر، سلامتی، و سعادت هستند. برگزاری این سفره در مساجد نمادی از اتحاد و همدلی جامعه در جشن نوروز است. در بسیاری از مساجد از جمله مسجد توفیق مشهد ، برنامه‌های فرهنگی و سخنرانی‌هایی درباره اهمیت و جایگاه نوروز در دین و فرهنگ ایران برگزار می‌شود. این برنامه‌ها فرصتی برای آموزش و بالا بردن آگاهی افراد درباره جنبه‌های مختلف نوروز و اهمیت آن در اسلام فراهم می‌کند.جشن نوروز در مساجد به عنوان یک مناسبت مهم فرهنگی و دینی، فرصتی برای تجدید پیمان میان افراد جامعه با آموزه‌های دینی و فرهنگی فراهم می‌آورد و زمینه‌ساز تحکیم بنیان‌های اعتقادی و فرهنگی جامعه می‌شود.
